Thực phẩm hữu cơ (Organic) và sức khỏe của con người thời hiện đại

Hiện nay trên thị trường đang có rất nhiều cửa hàng kinh doanh các loại thực phẩm được gắn mác là “thực phẩm hữu cơ”. Tuy nhiên có thể bạn chưa biết rằng khá nhiều nơi không phải đang kinh doanh thực phẩm hữu cơ mà chỉ là thực phẩm sạch. Những kiến thức về thực phẩm hữu cơ không được trang bị khiến nhiều người nhầm lẫn. Cùng tìm hiểu các kiến thức về thực phẩm hữu cơ thông qua bài viết dưới đây!

1. Thực phẩm hữu cơ là gì?

• Thực phẩm hữu cơ là những loại rau, củ, trái cây, gia súc, gia cầm… được nuôi trồng bằng phương pháp hữu cơ. Phương pháp này có quy định cực kỳ nghiêm ngặt trong suốt quá trình nuôi trồng, đóng gói, bảo quản… Đặc biệt nhất là các loại thực phẩm này không được phép sử dụng các loại phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc kích thích tăng trưởng… Các sản phẩm hữu cơ được sinh trưởng cực kỳ tự nhiên và không hề bị nhiễm bất kỳ yếu tố nào gây hại tới sức khỏe của con người.

Thực phẩm hữu cơ hoàn toàn không chứa chất độc hại cho cơ thể

• Các sản phẩm muốn được công nhận là thực phẩm hữu cơ phải trải qua một quá trình kiểm tra nghiêm ngặt. Tuy loại thực phẩm này không phải có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn hay có những công dụng tốt với sức khỏe con người nhưng các chuyên gia vẫn khuyến khích chúng ta sử dụng các loại thực phẩm này vì chúng cực kỳ an toàn cho sức khỏe.
• Sử dụng thực phẩm hữu cơ nghĩa là bạn sẽ hấp thụ được những dưỡng chất tốt nhất để cơ thể khỏe mạnh, giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm hóa chất độc hại trong thực phẩm có nguy cơ gây bệnh cho con người.

2. Lợi ích cho sức khỏe khi sử dụng thực phẩm hữu cơ

Thực phẩm hữu cơ cung cấp nguồn dinh dưỡng dồi dào, tự nhiên cho sức khỏe

Thực phẩm hữu cơ ngày càng được sử dụng rộng rãi. Các loại thực phẩm này đều được trồng và canh tác mà không sử dụng đến bất kỳ loại hợp chất hóa học nào. Chính vì thế mà việc sử dụng thực phẩm hữu cơ thực sự mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe và môi trường sống.

Khả năng phòng bệnh

Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng nếu ăn các loại hoa quả và rau củ hữu cơ sẽ gia tăng lượng chất chống oxy hóa cho cơ thể nhiều hơn đến 40% so với các sản phẩm không hữu cơ. Do đó mà thực phẩm hữu cơ rất có hiệu quả trong việc làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư, đường huyết….

Không chứa sinh vật biến đổi gen

Việc pha trộn gen động vật với thực vật là làm trái với quy luật tự nhiên và sẽ gây ra những kết quả không tốt. Sử dụng gen công nghệ sinh học để sản xuất sẽ cho năng suất tốt hơn nhưng sẽ khiến những gen không cần thiết đi vào cơ thể và không có lợi cho sức khỏe. Trong các loại thực phẩm hữu cơ, sinh vật biến đổi gen là thứ không được sử dụng vì thế cũng mang lại lợi ích cho cơ thể con người.

Hương vị thơm ngon hơn

Các loại thực phẩm hữu cơ đều được trồng và nuôi cấy một cách tự nhiên. Do đó mà chúng có hương vị tự nhiên, cứng, giòn, thơm ngon hơn. Mùi vị tự nhiên và hương thơm vẫn duy trì được trong các loại thực phẩm hữu cơ. Đây chính là ưu điểm lớn của các loại thực phẩm này.

Nhiều chất dinh dưỡng hơn

Do hoàn toàn không chứa các chất độc hại nên các dưỡng chất có trong thực phẩm được bảo toàn nguyên vẹn và được hấp thụ cho cơ thể con người.

Tốt cho môi trường

Bên cạnh những lợi ích tốt cho sức khỏe, khi sử dụng thực phẩm hữu cơ còn mang lại những giá trị lớn cho cuộc sống. Quá trình nuôi trồng và canh tác thực phẩm này không sử dụng đến thuốc trừ sâu, phân bón hóa học,… sẽ giúp đất và nước không bị ô nhiễm. Cách canh tác này cũng làm giảm ô nhiễm môi trường, tăng khả năng sinh sản và tiêu tốn ít năng lượng hơn.

Ảnh hưởng tốt hơn đến khả năng sinh sản của động vật

Một trong những nguyên nhân khiến động vật có vú bị vô sinh đó chính là ăn các thực phẩm không hữu cơ, có chứa hóa chất độc hại. Nếu động vật được nuôi bằng các loại thực phẩm hữu cơ, chúng sẽ có khả năng sinh sản tốt hơn so với các loại động vật chỉ được nuôi bằng thực phẩm thông thường. Vì vậy nếu muốn có trứng, thịt, sữa… hữu cơ thì động vật sản sinh ra cũng cần phải có chế độ ăn hoàn toàn hữu cơ.

Giá cả phù hợp với điều kiện kinh tế

Mặc dù cũng có một số sản phẩm có giá khá cao nhưng hầu hết các loại thực phẩm hữu cơ nằm trong khả năng sử dụng của các gia đình Việt. Hoặc nếu bạn có thời gian, bạn có thể tự phát triển một khu vườn nhỏ tại gia, trồng hoa quả sạch, rau sạch khá đơn giản. Những thực phẩm này có thể giúp bạn ngăn ngừa một số căn bệnh quan trọng vì thế sẽ giúp bạn tiết kiệm được tiền chữa bệnh.

Tăng khả năng kiểm soát sói mòn đất

Quá trình canh tác thực phẩm hữu cơ mang đến nhiều lợi ích cho môi trường

Trái đất hiện nay đang trải qua quá trình suy thoái môi trường cực kỳ nghiêm trọng và một trong những vấn đề lớn đó là xói mòn đất. Nông nghiệp hữu cơ hoàn toàn có thể cứu trái đất thoát khỏi tình trạng này. Người nông dân sẽ được đào tạo để canh tác và giữ gìn được độ phì nhiêu của đất và ngăn ngừa xói mòn. Đây là một trong những lợi ích quan trọng khiến các nhà khoa học khuyến khích con người sử dụng các loại thực phẩm hữu cơ.

3. Các tiêu chuẩn về thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam

• Trong canh tác hữu cơ hiện nay, có 3 tiêu chuẩn chứng nhận hữu cơ phổ biến trên toàn thế giới và được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam đó là chứng nhận hữu cơ USDA của bộ nông nghiệp Hoa Kỳ, chứng nhận hữu cơ EU Organic Farming của Châu Âu và chứng nhận hữu cơ JAS của Nhật.
• Các tiêu chuẩn hữu cơ nói trên hầu như giống nhau đến 95% về kiểm định quy trình và độ khó. Vì tính nghiêm ngặt của các chứng nhận này mà khá nhiều nước đã tự dựa trên 3 bộ tiêu chuẩn này để xây dựng thêm các tiêu chuẩn phù hợp với nhu cầu, điều kiện của quốc gia họ. Các nhà nông nghiệp Việt Nam cũng đã áp dụng các tiêu chuẩn nói trên để tự đưa ra một bộ quy định dành riêng cho chứng nhận thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam.
• Theo đó, tiêu chuẩn hữu cơ cần phải được ghi trên nhãn mác của các sản phẩm được sản xuất theo phương pháp và tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ đã được chấp thuận ngay từ lúc bắt đầu canh tác. Các tiêu chuẩn này cũng phải đạt được những yêu cầu cụ thể được kiểm định bởi một đơn vị trung gian do Bộ nông nghiệp chỉ định trước khi sản phẩm được dán nhãn Organic.
• Bộ tiêu chuẩn hữu cơ cũng có quy định rõ ràng về chất liệu của các loại nông cụ được phép sử dụng khi nuôi trồng. Tóm lại, việc sản xuất hữu cơ phải thể hiện được rằng nó đang bảo vệ hệ sinh thái, tài nguyên thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học và chỉ sử dụng các chất hữu cơ theo đúng quy định. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho rất nhiều nhà sản xuất nông nghiệp tại Việt Nam muốn canh tác theo hướng hữu cơ và làm các chứng nhận hữu cơ ở Việt Nam.
• Nguyên tắc chung của sản xuất nông nghiệp hữu cơ đó là phải có đầu vào sạch, cụ thể gồm có đất, nước, không khí, giống cây, con giống thuần không sử dụng giống biến đổi gen, các chất sử dụng trong sản xuất phải được cho phép, cuối cùng là các sản phẩm phải đạt được tiêu chuẩn về mặt dinh dưỡng. Các loại chất hóa học đều bị cấm trong quá trình canh tác.
• Theo các tiêu chí của chứng nhận hữu cơ, hàm lượng các chất độc và kim loại nặng trong đất, nước phải ở mức cực nhỏ tùy theo danh mục quy định. Với tỷ lệ này hàm lượng chất độc gần như không là đáng kể trong sản xuất hữu cơ và không gây bất kỳ vấn đề gì cho sức khỏe người tiêu dùng.

4. Kinh nghiệm phân biệt thực phẩm hữu cơ với thực phẩm sạch

Dựa vào nhãn mác để phân biệt rõ ràng về thực phẩm hữu cơ với thực phẩm thông thường

– Thực phẩm sạch

Thực phẩm sạch là các loại thực phẩm được thu từ nguồn nuôi trồng, và vẫn có sử dụng các loại hóa chất như thuốc trừ sâu, phân bón hóa học… Nhưng hầu hết các loại hóa chất đều được sử dụng theo đúng quy định để sản phẩm khi đến tay người tiêu dùng chỉ còn dư lượng các chất độc hại dưới mức cho phép và không gây hại gì cho sức khỏe con người. Vì thế mà chúng được gọi là các loại sản phẩm an toàn. Đây cũng là loại thực phẩm đang được sử dụng nhiều nhất trên thị trường và cũng gây nhầm lẫn khá nhiều cho người tiêu dùng.

– Thực phẩm hữu cơ

• Khái niệm thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam không quá mới mẻ nhưng vẫn chưa thực sự được biết đến rộng rãi và con người cũng chưa hiểu được hết ý nghĩa và vai trò của nó đối với đời sống và sức khỏe. Thực phẩm hữu cơ bao gồm rau củ, trái cây, ngũ cốc, thịt, các sản phẩm từ sữa, trứng… Và thực phẩm được gọi là thuần hữu cơ phải được thu từ nguồn sản xuất không có chứa bất kỳ hóa chất nào kể từ khâu lựa chọn đất, lựa chọn cây trồng, giống lẫn khâu canh tác…
• Sản xuất thực phẩm hữu cơ đòi hỏi phải được thực hiện trong một hệ sinh thái đảm bảo, không được gần các nhà máy công nghiệp, không gần quốc lộ, chỉ sử dụng tại khu vực có dư lượng kim loại và chất độc hại thấp. Nguồn nước phải là nước giếng sạch.
• Có thể nhận thấy sự khác biệt giữa thịt hữu cơ và thịt sạch đó là thịt hữu cơ bắt buộc là thịt từ những động vật được nuôi trong điều kiện thức ăn tiêu chuẩn, hoàn toàn tự nhiên và hữu cơ. Trong khi đó, thịt sạch không bắt  buộc là sản phẩm được nuôi lớn trong môi trường hữu cơ mà có thể sử dụng nhiều nguồn thức ăn khác nhau.
• Khi con người hiện đại đang phải đối mặt với những nguy hiểm tiềm ẩn từ thực phẩm bẩn đe dọa đến sức khỏe, tính mạng thì thực phẩm hữu cơ chính là một trong những sản phẩm được khuyến khích sử dụng nhiều nhất. Những lợi ích do thực phẩm hữu cơ mang đến cho sức khỏe cũng như cho môi trường sống là lợi ích thiết thực nhất cho chúng ta. Bên cạnh đó, với xu hướng và mong muốn được sống sạch ở tất cả mọi người thì việc sử dụng thực phẩm hữu cơ cũng góp phần không nhỏ vào quá trình thay đổi này.