Loading...Bụp giấm hay còn gọi đay Nhật, lạc thần hoa (danh pháp hai phần: Hibiscus sabdariffa L.) là loài thuộc họ Cẩm quỳ (Malvaceae) có nguồn gốc ở Tây Phi. Cây sống khoảng một năm, cao từ 1,5 – 2m, phân nhánh gần gốc, màu sắc tím nhạt. Lá hình trứng, nguyên, mép lá có răng. Hoa đơn độc, mọc ở nách, gần như không có cuống. Tràng hoa màu vàng hồng hay tía, có khi trắng. Quả nang hình trứng, có lông thô mang đài màu đỏ sáng tồn tại bao quanh quả. Cây ra hoa từ tháng 7 đến tháng 10. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.[
Cây được sử dụng phần đài quả và lá làm rau chua sử dụng thay cho giấm chua. Cây có đặc tính không kén đất, ưa đất đồi núi, khí hậu nóng ẩm. Đài hoa Bụp giấm có tác dụng chống co thắt cơ trơn, làm thư giãn cơ trơn tử cung, làm hạ huyết áp và có tính kháng sinh, trị ho, viêm họng. Dầu ép từ hạt bụp giấm và chất không xà phòng hoá có tác dụng kháng sinh trên một số chủng vi khuẩn như Escherichia coli, Salmonella typhi, Bacillus subtilis, Coryne bacterium pyogenes, Staphylococcus aureus… và có tác dụng kháng nấm trên một vài loài nấm: aspergillus, trychophyton, cryptococcus… Thân cây cho sợi sử dụng được.
Bụp giấm được nhập trồng nhiều nơi ở Việt Nam và trên thế giới. Cây trồng lấy sợi, làm rau ăn, làm thuốc, màu thực phẩm, v.v. Cũng có thể dùng đài nấu canh chua thay giấm (nên gọi Bụp giấm). Cách dùng quen thuộc nhất với chúng ta hiện nay là dùng phần đài để làm Siro, có vị chua đặc trưng và màu đỏ rất đẹp (do có hàm lượng Vitamin C và Anthocyanin cao).
Vùng trồng phổ biến
Trung Quốc và Thái Lan là các nhà sản xuất lớn và kiểm soát phần lớn nhu cầu thế giới. Sản phẩm tốt nhất thế giới đến từ Sudan, nhưng số lượng thấp và chế biến lạc hậu cản trở chất lượng. Mexico, Ai Cập, Senegal, Tanzania, Mali và Jamaica cũng là các nhà cung cấp quan trọng nhưng sản phẩm chỉ dùng cho nội địa.[
Nhầm lẫn giữa Atiso và Bụp giấm
Tên gọi “Atisô” cho cây Bụp giấm không biết xuất phát từ đâu? và với mục đích gì? Nhưng rộ lên cách đây khoảng vài năm. Một số trang web còn cố tình (hay do thiếu hiểu biết?) lập lờ khái niệm giữa 2 cây. Ảnh thì cây Bụp giấm, mà thông tin về công dụng lại của cây Atiso (Artichoke – Cynara scolymus: Cây do người Pháp trồng tại Đà Lạt, hiện cũng trồng ở Sapa, Tam Đảo – dùng làm thuốc “bổ gan”).
Thậm chí hàng loạt trang báo lớn của Việt Nam cũng đăng tải sai hoàn toàn về thông tin của Bụp giấm và Atiso như Zing New, Dân Trí, Tuổi Trẻ,… gây sự nhầm lẫn lớn giữa 2 cây Atiso và bụp giấm.
Những tác dụng của hoa bụp giấm
Hoa bụp giấm là loài cây quen thuộc thường được trồng làm cảnh. Tuy nhiên, không nhiều người biết loài cây này còn có tác dụng chữa một số bệnh rất tốt.
Hoa bụp giấm rất giàu dinh dưỡng, thành phần chứa các axit và protein, vitamin C cùng những chất có tính kháng sinh khác. Hạt bụp giấm chứa 7,6% nước, 22,3% dầu, 24% protein, 13,5% chất xơ và 7% chất khoáng.
Theo một số nghiên cứu, dầu trong hạt hoa bụp giấm có tác dụng chống nấm và bệnh ngoài da. Vitamin và các chất béo không no có trong nó cũng có tác dụng tốt đối với người cao tuổi và người đang ăn kiêng.
Hoa bụp giấm có chứa một số chất có tính kháng sinh, do đó nó được dân gian dùng như một phương thuốc thảo dược trị ho, viêm họng bằng cách lấy đài hoa chưng lẫn đường phèn, mật ong lấy nước uống vài lần/ngày. Sử dụng thường xuyên cũng là cách ngăn ngừa ho, cảm cúm.
Bụp giấm cũng chứa nhiều Bioflavonoids, một chất chống ô xy hóa ngăn cản quá trình ô xy hóa lipoprotein, giúp hạ huyết áp. Nhiều người bị huyết áp cao thường uống trà chế từ hoa bụp giấm mỗi ngày để giảm huyết áp.
Gần đây, các nhà nghiên cứu Malaysia đã phát hiện ra nước ép từ đài tươi của hoa bụp giấm rất bổ dưỡng, có tác dụng ngừa ung thư. Ở Thái lan, lá đài hoa bụp giấm là loại cây thuốc được phơi khô sắc uống giúp lợi tiểu, ngừa sỏi thận.
Hoa bụp giấm rửa sạch, để ráo có thể làm mứt. Hoặc ngâm cùng đường trắng làm thức uống mát gan, giải nhiệt, phòng ngừa rôm sảy ở trẻ…
Đối với những người mập đang muốn giảm cân, trà hoa bụp giấm là một lựa chọn khá đúng đắn vì nó có tác dụng ức chế men amylase, một enzym có thể phá hủy nhanh lượng tinh bột thừa trong cơ thể. Thường xuyên uống trà bụp giấm sẽ ngăn chặn được sự hấp thu quá nhiều carbohydrate vào cơ thể.
Hoa bụp giấm có chứa nhiều vitamin C, do đó ngoài tác dụng tăng sức đề kháng cho cơ thể nó còn có tác dụng nhất định trong việc giúp làn da được trắng hồng mịn màng. Chị em phụ nữ không nên bỏ qua cách làm đẹp da đơn giản này bằng cách uống trà hoặc siro hoa bụp giấm đỏ mỗi ngày.
Một số cách chế biến hoa bụp giấm
Ngâm hoa bụp giấm với đường để làm nước giải khát
Hoa bụp giấm sau khi mua về, tách đài hoa và hạt. Sau khi tách xong, bạn mang rửa sạch, ngâm với nước muối loãng, để ráo. Rồi ngâm hoa bụp giấm vào bình thủy tinh theo tỉ lệ 1:1 (Cứ 1kg hoa ngâm với 1kg đường). Sau khi ngâm xong 3 đến 4 tuần là có thể dùng được. Mỗi khi dùng pha thêm nước lọc và cho thêm đá vào để làm nước giải khát.
Hoa bụp giấm ngâm rượu làm thuốc chữa bệnh
Rửa sạch hoa, để ráo nước, rồi dùng dao cắt bỏ cuống. Sau đó, cho hoa vào bình thủy tinh rồi đổ rượu vào theo tỉ lệ 1 kg hoa là 4 lít rượu trắng. Đậy nắp kín trong quá trình ngâm, hơn 4 tháng có thể uống được.
Làm mứt hoa bụp giấm
Làm mứt hoa bụp giấm cũng tương tự như ngâm đường để làm nước giải khát. Tuy nhiên, thay vì ngâm 4 tuần, bạn chỉ cần ngâm 5 ngày, khi thấy hoa đã ngấm hết đường, bạn đổ vào chảo sâu lòng, rồi sên với lửa nhỏ, đến khi thấy hoa giòn, quắp lại, loại mứt này có tên là mứt hoa hồng. Miếng mứt dai, mềm, ngọt lịm, thanh mát. Bạn cũng có thể dùng mứt ăn kèm với bánh mì.
Qua bài viết trên đây của chúng tôi, bạn không chỉ biết cách chế biến hoa bụp giấm mà chúng tôi còn cung cấp nhiều thông tin hữu ích từ loài cây có nguồn gốc từ Châu Phi này. Vậy, bạn đã biết công dụng của đài hoa, lá hoa, hạt hoa rồi thì không nên bỏ đi mà hãy sử dụng chúng đúng cách nhé!
Có thể bạn muốn biết:
Thực hư việc uống bột sắn dây pha mật ong sẽ “tử vong”
Trà hoa nhài khô bán ở đâu – mua ở đâu đảm bảo chất lượng?
