(3 votes, average: 4,00 out of 5)
Loading...Cây dâu tằm là một loại cây trồng rất quen thuộc tại nước ta đặc biệt với khu vực Miền Bắc thì thời xưa hầu như nhà nào cũng có cây dâu tằm trước cổng. Dâu tằm ở nước ta được trồng chủ yếu lấy lá dâu nuôi tằm, ươm tơ dệt lụa. Tuy nhiên bên cạnh công dụng cho lá để nuôi tằm thì cây dâu tằm còn được biết tới là vị thuốc Đông y với nhiều công dụng thần kỳ cho sức khỏe. Hi vọng qua bài viết sau giúp bạn hiểu hơn về cây dâu tằm vốn rất đỗi thân thuộc.
1. Sơ lược về cây dâu tằm
Dâu tằm là một họ thực vật có hoa, có từ 40 – 60 chi với khoảng 1000 – 1500 loài thực vật phổ biến phân bố rộng khắp ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới.
Tại nước ta dâu tằm có khoảng trên 10 chi, và gần 140 loài phân bố hầu khắp cả nước cho giá trị kinh tế cao. Cây dâu tằm tại Việt Nam có tên khoa học là Morus alba hay còn gọi là cây dâu trắng có nguồn gốc từ khu vực phía Đông Châu Á. Tại nước ta cây dâu được trồng nhiều tại vùng bãi sông như sông Hồng, sông Đáy, sông Thái Bình, ở Lâm Đồng, Đồng bằng sông Cửu Long… và được trồng khá phổ biến tại các gia đình Bắc Bộ.
Mô tả cây dâu tằm: Dâu tằm là loại cây thân gỗ, có thể cao từ 3 -5m. Cành mền, lúc non có lông tơ sau nhẵn, màu trắng xám. Lá dâu tằm mọc so le nhau, hình bầu dục, có mũi nhọn, khía răng cưa. Hoa dâu là hoa đơn tính, vô cánh. Quả dâu tằm là dạng quả bế hình cầu, chưa chín có màu trắng, xanh, khi chín có màu đỏ đạm, hồng, tím đen. Vị hơi ngọt, chua.
2. Cây dâu tằm – tác dụng của cây dâu tằm làm thuốc
Hiếm có loại cây nào mà có thể dùng làm thuốc từ rễ, cành, lá, tới cả cây tầm gửi trên cây dâu, tổ bọ ngựa trên cây dâu, sâu dâu như cây dâu tằm. Vậy tác dụng chữa bệnh của dâu tằm là gì?
Lá dâu tằm: dùng làm thức ăn nuôi tằm, ngoài ra còn sử dụng làm rau ăn, ăn kèm trong một số món gỏi, nướng…Ngoài ra dâu tằm còn được biết tới và sử dụng làm thuốc trong Đông y với tên gọi Tang diệp. Tang diệp có thể dùng độc vị hoặc dùng kết hợp cùng các vị dược liệu khác có tác dụng rất tốt chữa các bệnh về mắt, đau đầu, chóng mặt, cao huyết áp, tiểu đường, cảm mạo, trị ho, ra mồ hôi trộm, làm đẹp da…
Quả dâu tằm: Quả dâu tằm ngoài việc được sử dụng như một thức quà còn được biết tới với nhiều món ăn từ dâu tằm cho hiệu quả bất ngờ như siro dâu tằm, mứt dâu tằm, kem sữa chua dâu tằm, sữa chua dâu tằm, bánh dâu tằm…. Ngoài ra trong Đông y quả dâu tằm – tang thầm còn là vị dược liệu quý giúp bổ thận, tráng dương, làm sáng mắt, hỗ trợ tiêu hóa, an thần, chữa bệnh mất ngủ, làm đen râu tóc, tiểu đường – được nhiều đánh giá ví như thuốc trường thọ.
Vỏ rễ cây dâu: Đông y gọi vỏ rễ dâu là tang bạch bì là vị thuốc hơi chát, có tác dụng lợi tiểu, chữa ho lâu ngày, ho đờm, hạ sốt, nhuận táo, kiện tỳ.. được sử dụng trong các chứng ho ra máu, ho do phế nhiệt, viêm phế quản, khó thở, viêm họng kèm sốt.…Vỏ rễ dâu thường được thu hoạch vào cuối thu khi lá rụng. Đào lấy rễ cạo hết lớp vỏ ngoài, rửa sạch, bóc lấy vỏ rễ màu trắng ngà, đem phơi hoặc sấy khô. Có thể dùng độc vị hoặc kết hợp cùng các vị dược liệu khác để có hiệu quả cao nhất.
Cây tầm gửi trên cây dâu tằm: trong Đông y gọi là Tang ký sinh có tác dụng bổ gan thận, mạnh gân cốt, chữa đau lưng, xương khớp, giúp an thai, lợi sữa… Cây tầm gửi trên cây dâu là vị thuốc đầu bảng trong đông y chữa đau nhức xương khớp, phong thấp, đau lưng, mỏi gối. Tầm gửi dâu có dùng độc vị hoặc kết hợp cùng các dược liệu khác.
Tổ bọ ngựa trên cây dâu tằm: trong Đông y gọi là Tang phiêu riêu có tác dụng lợi tiểu, bổ thận, chữa chứng tiểu nhắt, tiểu nhiều lần, di tinh, liệt dương, trẻ con đái dầm.
Sâu trong thân cây dâu: hay còn gọi là nhậy sâu là ấu trùng của một loại xén tóc sống và lớn dần trong thân cây dâu tằm. Sâu dâu là vị dược liệu có vị ngọt, mặn, béo, mùi thơm, tính ấm, không độc có tác dụng tiêu tích, giải độc, giảm ho cầm máu chữa chứng đau mắt, chảy nước mắt nhiều, lở mũi miệng, ho sốt, kinh phong ở trẻ nhỏ.
Cành dâu tằm hay còn gọi là tang chi có vị đắng, tính bình, tác dụng trừ phong, thông kinh lạc, lợi tiểu, dùng chữa các bệnh ho hen do phế nhiệt, phũ thũng, bí tiểu, cao huyết áp, tiểu đường, đau nhức xương khớp, nhức mỏi lưng…Ngoài ra gỗ dâu còn dược dân gian lưu truyền có tác dụng trừ tà, giúp trẻ ngủ ngon, không bị giật mình, ra mồ hôi trộm… Cách cành dâu bánh tẻ thường được lấy làm vòng gỗ dâu tằm cho bé. Vòng gỗ dâu tằm – món quà ý nghĩa vào các dịp đầy tháng, sinh nhật, đầy năm cho các bé yêu.
3. Một số bài thuốc từ cây dâu tằm chữa đau nhức xương khớp
Dùng cây dâu tằm làm thuốc
Vỏ rễ dâu ( tang bạch bì) dùng 6 -12 gam/ ngày sắc uống
Lá dâu tằm (tang diệp) ngày dùng từ 6 -18gam có thể sắc uống hoặc pha trà.
Quả dâu tằm ( tang thầm) ngày dùng từ 12 – 30 gam làm nước giải khát.
Cây tầm gửi trên cây dâu (tang ký sinh) dùng từ 12 – 20 gam một ngày sắc uống.
Tổ bọ ngựa trên cây dâu ( tang phiêu diêu) dùng từ 6 -12gam một ngày.
Sâu dâu cả con đem nướng ăn hoặc ngâm rượu.
Bài thuốc từ cây dâu tằm:
- Lá dâu tằm
Chữa đau mắt: Dùng lá dâu tằm tươi đem giã nát, rồi phơi khô, đốt thành than rồi đem hòa nước dùng rửa mắt.
Chữa cao huyết áp: Dùng lá dâu tằm đem nấu canh với cá diếc, sau đem ăn cả nước, cả cái có tác dụng duy trì huyết áp ổn định.
- Quả dâu tằm
Chữa tiểu đường bằng quả dâu tằm: Quả dâu tằm đem ép nước rồi cô thành cao. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 5gam có tác dụng điều hòa đường huyết.
Chữa đau lưng bằng quả dâu tằm: dùng những quả dâu chín ngâm với rượu vài tuần sau đó đem uống mỗi ngày một ly nhỏ.
Dưỡng huyết, bổi bổ sức khỏe: dùng quả dâu chín đem sắc lấy nước sau hoàn với đường phèn uống hàng ngày có tác dụng dưỡng huyết, tăng cường sức khỏe, giúp tinh thần khoan khoái.
Có thể dùng quả dâu ngâm đường làm siro uống nước hàng ngày có tác dụng thanh nhiệt, dưỡng khí huyết, đen râu tóc hiệu quả.
- Tổ bọ ngựa trên dâu tằm
Chữa tiểu buốt, tiểu dắt, nước tiểu đục, đái dầm bằng tổ bọ ngựa trên cây dâu: Lấy tổ bọ ngựa đem nướng khô, tán bột rồi uống với rượu lúc đói.
- Cành dâu tằm
Chữa phong thấp, đau nhức xương khớp: cành dâu, mắc cỡ đỏ, cỏ xước, gốc và rễ cây lá lốt mỗi vị 16gam, rễ cây bưởi bung, nhiên nhiên kiện, tang ký sinh 12gam . Đem sắc kỹ uống ngày 2 lần/1 thang, uống liên tục trong vòng 7 – 10 ngày.
Hoặc cành dâu có thể dùng độc vị cũng có tác dụng tương đối tốt.
- Vỏ rễ dâu tằm
Chữa đau nhức xương khớp dùng vỏ rễ dâu sao vàng hạ thổ sau đem sắc uống hàng ngày.
Chữa phù thũng: dùng vỏ rễ dâu tằm, vỏ quả cau, phục linh bì mỗi vị 16gam, Vỏ củ gừng, vỏ quýt mỗi vị 8gam đem sắc uống có tác dụng chữa phù thũng hiệu quả.
- Tang ký sinh
Chữa đau lưng, đau nhức từ thắt lưng trở xuống: Tang ký sinh 20gam, Độc hoạt, phòng phong, tần giao, xuyên khung mỗi vị 8gam, Đương quy, sinh địa, đỗ trọng bắc mỗi vị 12gam, ngưu tất 16gam, cam thảo, tế tân 4 gam. Đem sắc kỹ rồi uống hàng ngày.
An thai, chữa động thai, ra huyết: Tang ký sinh 12gam, ngải cứu 12gam, củ cây gai 12gam, cành tía tô 12gam đem sắc kỹ uống 2 lần trong ngày.
Lưu ý: Khi sử dụng các bài thuốc nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Trên đây là một số bài thuốc từ cây dâu tằm, tác dụng chữa bệnh của cây dâu tằm. Hi vọng bài viết cung cấp cho quý độc giả những kiến thức bổ ích.
